Państwa na całym świecie inspirują się przełomowymi australijskimi ustawami z 2021 roku (News Media Bargaining Code). W zeszłym roku zmusiły one Google’a i Facebooka do wypłacenia około 200 milionów dolarów australijskich na rzecz organizacji medialnych.

Australia okazała się być liderem w tworzeniu polityk dotyczących wielkich platform. Miejscowa lewica i prawica zjednoczyły się bowiem, aby uchwalić prawo, które zmusiło Google i Meta do płacenia mediom za wiadomości, które dystrybuują obie platformy.

Rod Sims, były przewodniczący australijskiej Komisji ds. Konkurencji i Konsumentów, zaniepokojony „nierównowagą sił” między gigantami technologicznymi a australijskimi mediami, zaproponował News Media Bargaining Code, który miał ułatwić negocjacje między platformami cyfrowymi a mediami. Jeśli nie doszliby do porozumienia, rząd mógłby „wyznaczyć” pewne platformy i zażądać od nich przyjęcia ostatecznej oferty. Groźba interwencji rządu skłoniła Google’a do podjęcia rozmów. W efekcie, obecnie większość australijskich mediów otrzymuje płatności od Google’a i w mniejszym stopniu od Facebooka.

Wyznaczająca trendy regulacja

W lipcu indyjski minister stanu ds. informatyzacji i elektroniki, Rajeev Chandrasekhar, był cytowany w Times of India, mówiąc, że Indie zrobią coś podobnego. Kanada prawdopodobnie będzie głosować w październiku nad własną wersją, a zwolennicy wersji amerykańskiej, Journalism Competition and Preservation Act, mają nadzieję, że lider senackiej większości Charles Schumer umieści ustawę w kalendarzu głosowań do końca tego roku.

Zarówno USA, jak i Kanada wprowadziły własne zmiany do ustaw w stylu australijskim, m.in. czyniąc umowy bardziej przejrzystymi. W USA gildia dziennikarzy (News Guild) forsuje wymóg, by fundusze otrzymane od Meta i Google były przeznaczane na zatrudnianie kolejnych dziennikarzy.

Brak przejrzystości w regulacjach australijskich był często krytykowany, ponieważ umowy pomiędzy redakcjami a Google i Meta były objęte klauzulami o zachowaniu poufności, co uniemożliwiało ustalenie, ile pieniędzy otrzymały redakcje i na co je wydały.

Poprawa przejrzystości

W Kanadzie regulatorzy, ale nie opinia publiczna, zobaczą warunki takiej umowy. „W obecnym kształcie ustawy, opinia publiczna nie będzie miała dostępu do szczegółów dotyczących umów pomiędzy organizacjami medialnymi a platformami. Regulator (Canadian Radio-television and Telecommunications Commission) będzie prowadził coroczny zagregowany audyt umów i ich wpływu na rynek medialny w Kanadzie. Jest tam więc pewien stopień przejrzystości i jest to poprawa w stosunku do Australii, Na pewno jest jednak jeszcze miejsce na ulepszenia, aby przejrzystość ta była bardziej ugruntowana” – powiedziała Supriya Dwivedi, która jest współautorką (z Taylorem Owenem) publikacji na temat tego, jak kanadyjskie prawo będzie się różnić od australijskiego.

W Australii, zgodnie z prawem tego kraju, trwa rządowy przegląd działania wprowadzonej regulacji, a raport zostanie upubliczniony w październiku. Australijscy urzędnicy twierdzą jednak, że nie ma szans na uchylenie prawa.

„Nie widzę świata, w którym pozbędziemy się tej ustawy. To najlepsza rzecz, jaką zrobił poprzedni rząd” – powiedział jeden z wysokich rangą urzędników Partii Pracy.

Jakie zalecenia mogłyby się znaleźć w nadchodzącym przeglądzie, nie jest jasne. Ale według Adama Portellego, dyrektora Media Entertainment and Arts Alliance, który reprezentuje ponad 5000 pracujących dziennikarzy w całej Australii, „Obecnie od wszystkich, którym leży na sercu utrzymanie kluczowej roli, jaką dziennikarstwo odgrywa w naszej demokracji, zależy zapewnienie tego, by kolejny rząd federalny poprawił i rozszerzył ustawę.

Anya Schiffrin jest kierowniczką specjalizacji Technology, Media and Communications na Columbia University’s School of International and Public Affairs. Spędziła w lipcu trzy tygodnie w Australii na zaproszenie think tanku The Australia Institute.