Kontynuujemy naszą serię artykułów z okazji dziesięciolecia EJO. David Levy, dyrektor Instytutu Studiów nad Dziennikarstwem Reutersa na Uniwersytecie Oksfordzkim oraz współpracownik EJO, próbuje przewidzieć przyszłość dziennikarstwa. Koncentruje się przede wszystkim na rynku mediów drukowanych.

Obecnie media obwiniają Internet za prawie wszystkie swoje bolączki: od spadków sprzedaży po przekonywanie odbiorców, że wiadomości powinny być darmowe oraz za zabijanie rynku drobnych ogłoszeń. Zdecydowana mniejszość z nich mówi o jego pozytywnym wpływie, jakim jest obniżenie kosztów pozyskiwania wiadomości, dostęp do odbiorcy na całym świecie oraz popychanie dziennikarzy do zbliżania się, a nawet uczenia się od swojego audytorium.

Problemu nie stanowi Internet – nie jest on w tym kontekście zły ani dobry, bo jest to raczej kwestia adaptacji gazet do bardziej konkurencyjnych warunków działania w Sieci. Z raportu Instytutu Reutersa, dotyczącego mediów cyfrowych w 2013 roku, dowiedzieliśmy się, że niektóre media odnoszą sukcesy w przestrzeni online. Duże i znane brytyjskie marki na rynku medialnym, takie jak  The Guardian, Sky News, BBC czy Daily Mail, utrzymały swoje udziały na rynku prasowym w Internecie, a The Guardian znacznie wzmocnił swoją pozycję. We Francji Le Monde oraz Le Figaro, dwa tytuły o raczej niskich wynikach sprzedaży wydań drukowanych, radzą sobie znacznie lepiej online. Tymczasem w Niemczech Der Spiegel wydaje się być największym beneficjentem aktywności online, i to w sytuacji gdy nadawcy tracą wobec wydawców i agregatorów wiadomości takich jak Google News.

Media, które osiągną sukces w 2020 roku, skupią się na czterech aspektach: zawartości, dogodności użycia, odbiorcach i pieniądzach. W czasie gdy rynek obrotu wiadomościami staje się coraz bardziej zatłoczony, media powinny skupić się na zawartości, która faktycznie przyczyniłaby się do wzbogacenia zasobu wiedzy odbiorcy i oznaczała dla nich wartość dodaną. To znaczy, że powinny zrobić krok naprzód od starej maksymy dziennikarskiej odpowiadającej na pytania: „Kto? Co? Gdzie?” w kierunku pytań: „Dlaczego? Jak? Co będzie dalej?”, aby umieścić newsy w odpowiednim kontekście dla czytelnika i wytłumaczyć mu, dlaczego jest to takie istotne. Jednocześnie, media muszą dążyć do pogłębienia niszy, jaką jest wiedza specjalistyczna kojarzona z ich działalnością.

Dogodność ma obecnie kluczowe znaczenie. Wiadomości muszą być dostępne kiedykolwiek i jakkolwiek użytkownicy chcieliby je pozyskać: na komputerze, w telefonie, tablecie czy w wersji drukowanej. Jest to drogie rozwiązanie, ale niebywale istotne w kontekście zmiany schematów korzystania z mediów. Pozytywem tej sytuacji niezaprzeczalnie jest fakt, że im więcej ludzie posiadają urządzeń, umożliwiających dostęp do wiadomości, tym częściej będą z tego dostępu korzystali. Należy wziąć jednak pod uwagę, że ten sam odbiorca może poszukiwać różnych wrażeń w różnym czasie – czasami poszukuje krótkich wiadomości, czasami pogłębionych analiz, a czasami fizycznego kontaktu z gazetą drukowaną.

Media, które chcą pozostać efektywne na rynku w roku 2020, muszą znać swoich odbiorców i stale analizować dane na ich temat. W ten sposób mogą lepiej ich zrozumieć oraz umożliwić sobie budowanie więzi z nimi. Dziennikarze powinni włączyć się w proces budowania więzi z odbiorcami, którzy mogą się przyczynić do pozyskiwania wiadomości i tym samym wesprzeć działalność organizacji medialnej.

Wobec wszystkich tych zmian oraz wobec spadku wyników sprzedaży prasy drukowanej, media powinny znaleźć inteligentny sposób na wzmocnienie swoich dochodów poprzez pobieranie opłat za dostęp do zawartości dostępnej online. Płatna subskrypcja powinna przyjmować hybrydowy charakter, by pobierać opłaty w sposób mierzalny oraz adekwatny wobec ilości wiadomości pozyskiwanych przez odbiorcę. Płatne powinny być dodatkowe materiały w newsie, szeroko pojęte ułatwienia w jego pozyskiwaniu, a także wiadomości niszowe lub oznaczone jako premium. Jestem przekonany, że istnieją sposoby na kontynuowanie dostarczania newsów wysokiej jakości, za które znaczna część odbiorców będzie w stanie zapłacić.

Zdjęcie: Eltpics / Flickr Cc