Bez wątpienia organizatorzy uwierzyli w zasadę samoorganizacji – ci, którzy chcą się nauczyć czegoś od innych, ostatecznie odnajdą się, natomiast ci, którzy będą mieli coś ciekawego do powiedzenia stworzą „rynek idei”. Według Chrisa Pecka, współinicjatora konferencji i redaktora naczelnego gazety branżowej Commercial Appeal z Memphis, pomysł zorganizowania takiej konferencji okazał się wabikiem dla wybranej grupy „wizjonerów, innowatorów i poszukiwaczy”.

Miejsce konferencji zostało wybrane z najdokładniejszą starannością. I nie było w tym cienia ironii. Uczestnicy zebrali się w paszczy lwa – siedzibie Yahoo w Sunnyvale, gigancie internetowym i największym konkurencie Microsoftu. Tej porażki Microsoft po prostu nie mógł przełknąć. Należy zauważyć, że „bestia”, Yahoo,  okazała się bardzo przyjaznym gospodarzem. Jednakże goście, którzy ulegli pokusie i stawili się na konferencji byli członkami Citizens of Cyberspace, Obywatelami Cyberprzestrzeni, dla których Yahoo jest rajem, a nie przedstawicielami „starego” przemysłu medialnego, dla którego Yahoo jest zagrożeniem i w dodatku pożera ogromny przychód z reklam.

Biorąc pod uwagę okoliczności, konferencja okazała się daremnym przedsięwzięciem. Spośród wielu inicjatyw tylko dwa projekty odniosły sukces. Daily Me, spowodował sporo zamieszania na rynku medialnym w ciągu ostatnich kilku lat i osiągnął zadawalający stopień rozwoju. Daily Me, wirtulana gazeta, której udało się zgromadzić około 2000 ofert online i stworzyć ostateczny produkt, który  spełnia oczekiwania czytelników. Inny projekt związany jest z pomysłem, który pozwala czytelnikom na ocenianie jakości dziennikarskiej gazet, a tym samym podnoszenie przejrzystości na rynku medialnym. Warto zatem pokusić się o odwiedzenie strony www.newstrust.net.

Jednak najciekawszym aspektem tej  niecodziennej konferencji okazała się atmosfera, która tam panowała. Z pewnością proces nawiązywania kontaktów na zasadzie domina był udany i już na początku spotkania pomógł w zainicjowaniu kilku nowych projektów. Opuszczający konferencję byli zadowoleni.

Po raz kolejny  mogliśmy zauważyć  podziały wśród amerykańskiego społeczeństwa po blisko 8 latach rządów Busha, w tym i to, że młodsza generacja nie darzy wielkich prywatnych mediów szczególnym zaufaniem. Bez cienia wątpliwości ludzie mają silne pragnienie udziału w wirtualnych społecznościach i działania na rzecz „interesu publicznego”, który im częściej był podczas konferencji omawiany, tym mniej precyzyjny się okazywał. Większość uczestników było przekonanych o tym, że inicjując nowe projekty pełnią swego rodzaju rolę „serwisu dla demokracji”. Tym bardziej, że owe projekty mają charakter non-profit.
Innym kluczowym słowem, swego rodzaju leitmotivem konferencji było słowo „monetaryzowanie” (monetarizing)*. Na gwałtu rety (!) poszukuje się nowego modelu biznesowego dla dziennikarstwa internetowego. Kiedy podczas panelu wprowadzającego zapytano zaproszonych gości ilu z nich poniosło porażkę ze swoim projektem, połowa z nich podniosła ręce. Oczywiście nikt z nich nie czuł się zawstydzony niepowodzeniem. Po prostu z porażki wyciągnęli lekcję.

Dan Gllimor, guru dziennikarstwo społecznego (grassroot journalism)**, który obecnie wykłada media cyfrowe na Uniwersytecie Stanowym w Arizonie, powyższy problem ujął krótko: Nigdy wcześniej nie było lepszego momentu na „wynalezienie” sobie pracy. W dodatku koszty eksperymentowania w Internecie są bliskie zeru.

Godnym podkreślenia jest fakt, że prawie w ogóle nie wspominano o pieniądzach. Z jednej  strony, obywatele śnią o lepszym dziennikarstwie. Są oni świadomi tego, jak mało amerykańskie media mówią o tym, co się dzieje poza ich lokalnymi społecznościami. Z drugiej jednak strony pomysł, że jakościowe dziennikarstwo tak naprawdę kosztowałoby czytelnika parę groszy, jest powszechnie odrzucany. Jedna z uczestniczek była bardzo szczera i bez ogródek powiedziała, że wychowała się na darmowej informacji internetowej i z tego powodu nie byłaby w stanie wyobrazić sobie, by za taką informację musiała teraz płacić.

Dzięki konferencji uwypuklono także inny poważny problem. Mianowicie problem tzw. „strefy niebezpieczeństwa”, w której kierunku coraz szybciej podążamy. Strefę niebezpieczeństwa należy rozumieć jako „demokrację szczęśliwie niepoinformowanych obywateli, na których spada lawina (dez)informacji, i których zachowaniem kieruje „racjonalna  niewiedza”. Coraz więcej krótkich fragmentów pochodzących z wywiadów telewizyjnych, coraz więcej tekstów nie przekraczających długości esemesa,  które nawet analfabeci potrafią rozkodować. Oczywiście wszystko jest interaktywne, każdy czatuje z każdym i każdy z nich jest „dziennikarzem”, a nawet „ekspertem”. Należy w tym miejscu zadać jednak pytanie: czy to w ogóle jest jeszcze dziennikarstwo? Przypuszczalnie dzisiaj niż kiedykolwiek wcześniej potrzebujemy nawigatorów, którzy pomogą nam odnaleźć właściwy kierunek.

Pośród organizatorów konferencji znalazło się trzech ekspertów medialnych, którzy nie tylko są zaangażowani w projekty społeczne, ale także w mediagiraffe.com – innym wartym wspomnienia projekcie, który skupia tych wszystkich, którzy są zainteresowani poszukiwaniem nowych form dziennikarstwa. W pewien sposób „dziennikarstwo, które się liczy” okazało się doświadczeniem podobnym do targów naukowych w Meksyku, na które w latach 70. XX wieku  jezuicki ksiądz i filozof zapraszał uczestników. W tamtym czasie, w tej idealistycznej enklawie, ludzie naprawdę czuli się sobą. Z  drugiej jednak strony w Kalifornii, medialny jazgot zdawał się dominować.

Praktycznie każdy uczestnik konferencji w Dolinie Krzemowej był obecny i nieobecny w tym samym czasie. Wszystko to dzięki powszechnemu  posiadaniu blackberries, laptopów, wi-fi i skype’owi. Oczywiście całe wydarzenie zostało sfilmowane i nagrane na cyfrowe nośniki. Parafrazując Szekspira można powiedzieć, że „nie było tam wiele wrzasku o nic”.

*Od tłumacza: monetaryzowanie (ang. monetarizing) – nowe słowo stworzone na potrzeby Internetu. Oznacza po prostu dodawanie nowej zawartości do strony internetowej by generować dodatkowy dochód.

** Od tłumacza: Dziennikarstwo społeczne (ang. grassroot journalism nazywane także citizen journalism lub participatory journalism), który przetłumaczyć można na j. polski jako dziennikarstwo obywatelskie, a jeszcze trafniej – dziennikarstwo oddolne. Owo określenie bezpośrednio nawiązuje do terminu „grassroot democracy”. Zdaniem Gillmora strony informacyjne prowadzone przez amatorów mogą zająć w systemie demokratycznego państwa pozycję swoistej piątej władzy zdolnej patrzyć na ręce zarówno organom państwowym i korporacjom, jak i tradycyjnej czwartej władzy – komercyjnym mediom, gdy uwikłają się w nieformalne układy ze światem polityki bądź wielkiego biznesu.

Tłumaczenie: Angelika W. Wyka