W najnowszym numerze czasopisma Central European Journal of Communication Lucia D’Ambrosi opisuje, na przykładzie Włoch, jak wygląda komunikacja w UE oraz zastanawia się, jak można wzmocnić relacje pomiędzy instytucjami europejskimi a obywatelami państw członkowskich.

Autorka wskazuje na zapisy Traktatu o Unii Europejskiej mówiące o tym, że decyzje w UE powinny być podejmowane z możliwie najwyższym poszanowaniem zasady przejrzystości i jak najbliżej obywateli. Cel jest złożony i trudny do osiągnięcia między innymi we Włoszech, gdzie obywatele czują się często niedoinformowani, a docierające do nich wiadomości z Europy wydają im się odległe lub mało przydatne. Problemem jest też mały udział obywateli w procesach decyzyjnych, a w konsekwencji obojętność wobec polityki europejskiej.

Celem artykułu jest zbadanie polityki komunikacyjnej Unii Europejskiej. W sposób szczegółowy analizowane są pod tym kątem Włochy. Służy to między innymi zbadaniu, jak i na ile europejska polityka komunikacyjna jest realizowana na szczeblu krajowym i lokalnym. Jednym z istotnych obszarów analizy jest promowanie tożsamości europejskiej i obywatelstwa europejskiego. W tym zakresie ważna jest wiedza, ale też praktyczne działania obywateli, takie jak uczestnictwo w konsultacjach społecznych, pisanie petycji i wszelkie formy wyrażania opinii.

Wiele miejsca autorka poświęca strategii komunikacyjnej UE. Poprawa komunikacji wewnątrzunijnej była celem licznych działań Komisji Europejskiej. Za kwestie priorytetowe uznano udostępnianie informacji o UE w różnych językach, poszanowanie różnorodności kulturowej, różnic opinii w debacie publicznej oraz promowanie partycypacji zarówno w zakresie prawa do wyrażania swoich pomysłów, jak i aktywnej obecności obywateli w życiu publicznym. Powstało też wiele unijnych dokumentów poświęconych komunikacji, często wskazujących na znaczenie nowych mediów i nowych możliwości komunikacyjnych. W celu wzmocnienia transparentności działań UE stworzono narzędzia takie jak na przykład Europejska Inicjatywa Obywatelska czy konsultacje społeczne z Komisją Europejską.

W artykule znajduje się również analiza danych Eurobarometru (z 2013 i 2014 roku) na temat Włoch. Badane aspekty dotyczą głównie zaufania wobec instytucji unijnych, zaangażowania obywateli w życie publiczne UE oraz wiedzy na jej temat. Analiza danych dostarcza wielu obserwacji. Na przykład, mimo pewnego wzrostu eurosceptycyzmu, pojawiają się pozytywne tendencje dotyczące coraz większego uczestnictwa i woli obywateli, szczególnie młodych, aby uznawać proces integracji za ważny element zglobalizowanej rzeczywistości. Interesujące jest również to, że choć opinia publiczna we Włoszech wydaje się raczej niezadowolona z tego, jak funkcjonuje unijna demokracja, to jednak liczba osób myślących, że ich opinia jest brana pod uwagę przez organy UE, gwałtownie wzrosła.

Badania ujawniły też, że jednym z problemów w komunikacji jest nazbyt biurokratyczny język instytucji unijnych. Między innymi tego problemu dotyczyły sugestie autorki zawarte w końcowej części pracy. D’Ambrosi wskazuje na możliwość tworzenia projektów dotyczących komunikacji z obywatelami, które byłyby promowane również na poziomie lokalnym. Zaleca również współpracę szkół, uczelni i innych podmiotów, które wspólnie powinny wypracować jak najlepsze metody efektywnego przekazywania ludziom wiedzy na tematy europejskiej tożsamości i obywatelstwa. Istotne mogłoby okazać się zbudowanie sieci pomiędzy systemem edukacji a dziennikarstwem w celu tworzenia przystępnych i interesujących wiadomości o UE dla obywateli.

Przykładów, analizowanych danych i wniosków jest oczywiście znacznie więcej. Wszystkim zainteresowanym polecamy pełną wersję artykułu „Educating citizens to the EU: How policies and communication strategies are implemented in Italy” znajdującą się w ostatnim numerze Central European Journal of Communication (Volume 8, No 1 (14) Spring 2015).