Tym razem padło na Ryszarda Kapuścińskiego. Artur Domosławski w najnowszej biografii poświęconej Ryszardowi Kapuścińskiemu, najsłynniejszemu polskiemu dziennikarzowi XX wieku, przedstawił dowody na to, że Kapuściński podkolorował część swojej autobiografii. Według Domosławskiego dziennikarz nie poznał Che Guevary osobiście, ani nie spotkał kongijskiego wojownika  o wolność – Patrice Lumumba. Na krótko przed ujawnieniem tych rewelacji, Indro Montanelli – we Włoszech nadal oddaje mu się największe hołdy – został strącony ze swojego piedestału przez szwajcarską biograf Renatę Broggini. Według niej, jego współpraca z “resistenza” pod koniec drugiej wojny światowej wcale nie była taka oczywista, jak on sam śmiał twierdzić.

Kilkanaście lat wcześniej historycy odkryli, że Henry Louis Mencken, ikona amerykańskiego dziennikarstwa, “poprawił” trochę swoją biografię, kiedy zaszła taka potrzeba. Podobnie zresztą jak Egon Erwin Kisch, którego imię nadal nosi najbardziej prestiżowa niemiecka nagroda dziennikarska. No cóż, obaj dziennikarze mieli wielki apetyt na no by zyskać nieśmiertelną sławę, dlatego też “uzupełnili” swoje dotychczasowe osiągnięcia sfabrykowanymi informacjami.

Wszystkim nam przyszło żyć w “szklanych domach”, nieprawdaż? Jak twierdzi socjolog Erving Goffman każdy żyje kłamstwem uczestnicząc w ciągłym przedstawieniu teatralnym wykonując codzienne obowiązki. Dodatkowo wraz z wiekiem ludzka pamięć nie jest już taka dobra. Zdarza się nam wtedy hiperbolizować pewne szczegóły z naszego życia. Jako że jest to częścią “conditio humana”, powinniśmy zachować pewną ostrożność. Kalus Merten, badacz komunikowania z Uniwerstytetu w Munsterze, który z natury bywa sarkastyczny w swoich komentarzach, opisuje Public Relations jako dziedzinę, której granice definiowanej rzeczywistości muszą codziennie być traktowane na nowo. W tym kontekście badacz broni kłamstwa jako instrumentu komunikowania. Śmie wręcz twierdzić, że nawet najlepsi dziennikarze wydają się być dobrze zakorzenieni w posługiwaniu się narzędziami Public Relations. Szczególnie wtedy, gdy potrzebują zainteresować opinię publiczną swoją osobą.

Tekst został opublikowany przez Stephana Russ-Mohla w Die Furche, 11 Marca 2010

Tłumaczenie Angelika W. Wyka

Zdjęcie pochodzi z http://porcelanka.files.wordpress.com/2009/01/ryszard_kapuscinski1.jpg