Ostatnia książka jego autorstwa została opublikowana we współpracy z Markosem Koulanakisem z Washington Monthly. Nowe dzieło wzięło się z programu radiowego, który współprowadzili, i składa się ze zbioru wywiadów z około 50 intelektualistami, którzy zastanawiali się nad tym, czym stanie się Ameryka po rządach Busha (1). Ci, którzy choć w najmniejszym stopniu znają amerykańską scenę radiową, wiedzą, że programy te przeżywały prawdziwe momenty chwały w czasie emisji na antenie.

Biorąc pod uwagę całą kolekcję książek, które napisał Laufer dotychczas, antologia ta wydaje się być wyjątkowa. Tym, co odróżnia jego książki i programy radiowe od zwyczajnego dziennikarstwa, jest połączenie dzikiej determinacji, by wychodzić na przekór zasadom (w typowo amerykański sposób) z nadzwyczajnie wolną od uprzedzeń ciekawością. W swojej pracy Laufer interesuje się głównie outsiderami i słabymi, czyli raczej niecodziennymi tematami.

Jeden z jego wcześniejszych projektów, mimo że nieukończony i niepublikowany, odzwierciedla jego ambicje. Jako członek Fundacji Roberta Boscha, Laufer został zaproszony do Niemiec krótko przed upadkiem Muru Berlińskiego. Ku konsternacji członków fundacji, amerykański dziennikarz zbadał podróże tych Niemców, którzy – w przeciwieństwie do ogólnego trendu – zdecydowali się na przeprowadzkę z Niemiec Zachodnich do Wschodnich. Jedna z późniejszych książek Laufera, Exodus do Berlina (Exodus to Berlin), jest wariacją tego tematu, jako że opowiada o Żydach, którzy po Holokauście zdecydowali się powrócić do swoich ojczystych Niemiec, lub migrowali z Europy Wschodniej do nowo powstałej Republiki Federalnej Niemiec (2).

W sumie Laufer opublikował ponad tuzin różnych tytułów. I choć skala jego zainteresowań jest rzeczywiście szeroka, to jego dorobek pisarski pokazuje, że autor zawsze pozostał wierny samemu sobie. W jednej ze swoich książek bada los członków wojska amerykańskiego, którzy podczas misji w Iraku cierpieli na kryzys sumienia i ostatecznie zrezygnowali ze służby (3). W innej opisuje zbudowanie przez administrację Busha muru wzdłuż południowej granicy USA, zestawiając ją po kawałku niczym Ulbrichtowskie oddzielenie socjalistycznego Berlina w 1961 roku. W kolejnej opowiada o wielu legalnych i nielegalnych imigrantach z Meksyku i podkreśla absurdalne konsekwencje społeczne przesadnej potrzeby Amerykanów w chronieniu granicy przez siły bezpieczeństwa, kontrolujące tych, którzy chcieliby ją przekroczyć (4).

Ciekawość śledcza Laufera nie ma na celu wywołanie skandalu czy zdemaskowanie skorumpowanych polityków – nie jest on „poszukiwaczem sensacji” w tradycyjnym tego słowa znaczeniu (jak to dziennikarze śledczy w USA ciągle się definiują). Zamiast tego skupia się na ludziach, których dotknęły złe decyzje tych na górze – na osobach, które żyją na marginesie społeczeństwa, na ludziach, którzy płyną pod prąd. Dokumentowanie tego, przez co ci outsiderzy przechodzą, jest sednem programu Laufera. Naturalnie rozmija się to z komercjalizacją i cynizmem zawodowym, które stały się znakiem firmowym współczesnego dziennikarstwa.

Jako ekspert publicystycznych audycji radiowych Laufer uwiecznił się w jeszcze jednej książce (5), która została przetłumaczona nawet na chiński. W latach dziewięćdziesiątych próbował zmienić radio informacyjne w hit eksportowy Europy, ale ani w Holandii ani w Berlinie eksperyment ten nie odniósł sukcesu. Laufer doszedł ostatecznie do wniosku, że może to mieć związek z tym, że ludzie, zwłaszcza w Niemczech, są niechętni do wyrażania swoich prywatnych poglądów na forum. Za to w amerykańskich rozgłośniach format talk-radia wciąż odnosi niezwykłe sukcesy, a znawcy zachodzą w głowę, jak gatunek ten mógł zostać zdominowany przez prawicowych populistów. Gospodarze radiowi tacy jak Rush Limbaugh czy Michael Savage – twardzi konserwatyści buntujący lud – ciągle wzbudzają duże zainteresowanie słuchaczy w całym kraju.

Laufer, który od lat stara się być lewicowo-liberalną przeciwwagą dla tych dwóch (i im podobnych), zajęty jest tłumaczeniem tego, „dlaczego prawicowa retoryka i tyrada dominuje w amerykańskim radio informacyjnym”, ale odmawia udzielenia jasnej odpowiedzi na to pytanie. Podczas gdy Limbaugh podpisał właśnie rekordowy kontrakt, który nie tylko pozwala mu kontynuować uprawianie demagogii na antenie radia, ale także przynosi 38 milionów dolarów zysku rocznie, Laufer ledwo radzi sobie bez poważnego auto-wyzysku. Jak bardzo niesprawiedliwy może być świat?

Laufer pozostaje jednym z niewielu dziennikarzy, którzy ciągle zwracają uwagę na szczegóły, mimo że inni dawno przestali analizować. Jego „motywacją” jest, jak twierdzi, „szansa promowania zmian społecznych, wpływanie na decyzje polityczne, poznawanie innych ludzi i kultur” oraz „ delektowanie się różnorodnością i pięknem życia”. Pragnienie życia i niemal nałogowa ciekawość, które cechują Laufera, sprawiają, że jest on rzadkim gatunkiem wśród Lewicowców i Zielonych.

Laufer porównuje obecną sytuację w USA i koniec administracji Busha do tej w Europie pod koniec zimnej wojny, w czasie pełnym paranoi zanim upadł Mur Berliński. Niestrudzony nauczyciel Laufer kontynuuje walkę na słowa, by popierać wolną od wszelkich złudzeń Amerykę. Jego kolejny “wielki” projekt dotyczy motyli. Kto jednak sądzi, że rzecz dotyczy odpływania w lekkość bytu jest w błędzie; projekt zajmuje się lukratywnym przemytem chronionych i zagrożonych gatunków motyli z Nikaragui. Jak nikt inny, Peter Laufer jest zajęty rzucaniem światła na społeczne obrzeża i zdaje się być opętany żądzą zdobycia kilku nowych, radykalnych doświadczeń.

(1) Hope is a Tattered Flag. Voices of Reason and Change for the Post-Bush Era, PoliPointPress, Sausalito 2008

(2) Exodus to Berlin: The Return of the Jews to Germany, Ivan R. Dee, 
Chicago, 2003

(3) Mission Rejected: U.S. Soldiers Who Say No to Iraq, Chelsea Green Publishing, 2006

(4) {gallery}myphotos{/gallery}, Ivan R. Dee, 
Chicago, 2004

(5) Inside Talk Radio: America’s Voice or Just Hot Air? Birch Lane Press, 
New York, 1995