Czy nowe technologie kreują nowe mechanizmy wspierające odpowiedzialność mediów?

Pojawienie się na rynku wydawniczym publikacji pt. Mapping Media Accountability – in Europe and Beyond (Wydawnictwo Herbert von Halem, Kolonia) to z pewnością kolejny ważny głos w dyskusji na temat mechanizmów i instrumentów odpowiedzialności mediów, przede wszystkim zaś tych europejskich.

Książka ta, będąca jednym z efektów działań podjętych w ramach projektu badawczego MediaAcT (Media Accountability and Transparency in Europe), przedstawia bowiem systemy odpowiedzialności mediów (MAS)  w czternastu krajach – dwunastu europejskich oraz dwóch arabskich (Tunezja, Jordania). Mamy tu zatem do czynienia z szerokim oglądem MAS w krajach reprezentujących różne kultury dziennikarskie.

Nawet pobieżny przegląd publikacji pozwala zauważyć, iż mamy w tym zakresie do czynienia ze znaczącymi różnicami w obrębie Europy. Różnice te dotyczą przede wszystkim: poziomu instytucjonalizacji mechanizmów MAS, integracji środowisk dziennikarskich wokół tego typu instytucji oraz ich akceptacji dla poszczególnych form samoregulacji zawodu.

W rozdziale wstępnym publikacji, mającym charakter wprowadzenia teoretycznego, trójka autorów (Susanne Fengler, Tobias Eberwein i Tanja Leppik-Bork) opisuje bieżący stan badań nad odpowiedzialnością i przejrzystością mediów w Europie. Odnosząc się do klasycznego już w tym zakresie opracowania Claude-Jeana Bertranda pt. La déontologie des médias (wydanie polskie ukazało się w roku 2007, nakładem Instytutu Wydawniczego PAX, z tytułem Deontologia mediów), autorzy wskazują na fakt, iż pojęcie i zakres odpowiedzialności mediów podlegają znaczącej ewolucji w erze mediów cyfrowych. Tradycyjne instrumenty MAS, opisywane przez Bertranda, podlegają daleko idącej erozji – rozwijają się natomiast dynamicznie, często jednak bez zupełnie żadnej kontroli, instrumenty nowe, bazujące na możliwościach oferowanych przede wszystkim przez Internet. Należą do nich np. blogi, zarówno te pisane przez redaktorów i dziennikarzy, jak również przez odbiorców i obserwatorów mediów.

Rozdział publikacji, dotyczący Polski, zatytułowany Poland: Between Accountability and Instrumentalization (Polska: pomiędzy odpowiedzialnością a instrumentalizacją), przygotowany został przez Michała Głowackiego i Pawła Urbaniaka, reprezentujących polskiego partnera projektu MediaAcT – Uniwersytet Wrocławski.

Więcej o publikacji tutaj

Rozdział autorstwa Susanne Fengler, Tobiasa Eberweina i Tanji Leppik-Bork (w języku angielskim) dostępny jest w całości tutaj