Grupa młodych dziennikarzy z różnych części świata podjęła się ambitnego zadania i chce w nowatorski sposób relacjonować przebieg nadchodzącego szczytu klimatycznego w Warszawie. Wśród nich jest nasz współpracownik Ido Liven, który tłumaczy na czym polega unikatowość projektu Climate News Mosaic.

Czy to w przypadku 40-letniej dysputy między Cyprem a Turcją, negocjacji izraelsko-palestyńskich, czy ONZ-owskiej debaty klimatycznej – media zwykle tracą zainteresowanie długimi, skomplikowanymi procesami politycznymi.

Można by powiedzieć, że międzynarodowe negocjacje dotyczące klimatu wyczerpały już wszelkie pokłady medialnej uwagi. W rezultacie, autorskie, lokalne materiały dziennikarskie (o ile w ogóle takie powstawały) zastępuje się okazjonalnymi depeszami agencyjnymi. Przy dodatkowym sceptycyzmie co do potencjalnych przełomów w negocjacjach, prowadzi to do obojętności i ograniczania zasobów przeznaczanych na dziennikarstwo dotyczące zmian klimatycznych.

Ubiegłoroczna konferencja klimatyczna w Doha stanowi tego dobry przykład. Przeprowadziłem wtedy analizę materiałów dziennikarskich skupiających się na ostatnich godzinach konferencji, czyli prawdopodobnie najważniejszym jej momencie – przynajmniej w aspekcie medialnym. Moja analiza objęła 57 angielskojęzycznych serwisów internetowych z 27 krajów z całego świata (spośród których 13 było krajami rozwiniętymi, a 14 rozwijającymi się).

Zaledwie 20 z 67 analizowanych materiałów było autorskimi tekstami dziennikarskimi; 39 tekstów, czyli ponad połowa, pochodziła od agencji informacyjnych, głównie od Agence France-Presse (AFP). Reszta to teksty powstałe przy współpracy kilku podmiotów lub materiały agencyjne bez określonego źródła.

Skutki tego uzależnienia mediów od kilku zachodnich agencji informacyjnych są często niedoceniane. Jedną z konsekwencji jest stosowanie określonych standardów dziennikarskich, które nie zawsze są zbieżne z dziennikarskim, kulturowym i politycznym kontekstem w innych częściach świata.

W analizowanym przeze mnie przypadku, wszystkie trzy dominujące agencje informacyjne kładły szczególny nacisk na Stany Zjednoczone. Co więcej, perspektywy krajów szczególnie narażonych na zmiany klimatu, jak Alliance of Small Island States (AOSIS) i Least Developed Countries (LDCs), były, z paroma wyjątkami, przedstawiane przez zachodnich komentatorów, a nie reprezentantów konkretnych społeczności. Ponadto, w materiałach pochodzących od AFP, autorzy skupiali się głównie na chronologicznej dokumentacji szczytu. Brakowało w nich natomiast podejścia analitycznego i perspektywy globalnej.

Ale to jeszcze nie wszystko. Fakt, że wśród analizowanych materiałów znalazło się 20 tekstów autorskich nie oznacza, że piszący je dziennikarze byli w Doha. Wszystko wskazuje na to, że nawet w Europie Zachodniej, gdzie decydenci zdają się dążyć do redukcji emisji gazów cieplarnianych, a media mogą sobie pozwolić na wysłanie korespondentów na szczyt ONZ, firmy medialne coraz częściej decydują się na dziennikarstwo „zza biurka”. Zasadne wydaje się więc podejrzenie, że COP-19 w Warszawie nie będzie wyjątkiem.

To bez wątpienia niepokojący stan rzeczy, ale również okazja do wprowadzenia zmian. Podczas listopadowego szczytu klimatycznego w Warszawie chcemy te zmiany zapoczątkować. Jesteśmy międzynarodową grupą piętnastu dziennikarzy pochodzących z Kostaryki, Bośni i Hercegowiny, Niemiec, Mali i innych krajów. Wyznaczyliśmy sobie za cel prowadzenie bloga, który będzie stanowił uzupełnienie naszej pracy dziennikarskiej i pozwoli nam na włączenie do naszych materiałów lokalnych perspektyw z różnych części globu.

Na blogu tym będziemy publikować fragmenty materiałów, które każdy z nas będzie przygotowywał na potrzeby mediów w swoim kraju – krótkie nagranie wideo z sesji plenarnej w Warszawie, zdjęcie wiecu w San Francisco, nagranie z konferencji prasowej w Nairobi, cytat z wywiadu z włoskim naukowcem. Każdy z nas będzie też wykorzystywał materiały przygotowane przez partnerów z innych krajów w swojej własnej pracy dziennikarskiej.

W ramach projektu, członkowie naszej grupy zobowiązują się do stworzenia ogółem minimum 27 materiałów dziennikarskich – newsów, komentarzy, wywiadów oraz innych form, które zostaną opublikowane w mediach krajowych i międzynarodowych.

Dwa tygodnie temu rozpoczęliśmy kampanię crowdfundingową, której głównym celem jest pokrycie kosztów podróży i zakwaterowania w Warszawie trzech członków projektu, których zadaniem, oprócz regularnej pracy dziennikarskiej, będzie moderowanie bloga podczas szczytu. Duża część projektu – a właściwie cały jego los – zależy od powodzenia tej kampanii.

Jeżeli uda nam się zebrać potrzebne fundusze, nasz live blog, lub Climate News Mosaic, jak go nazywamy, będzie dostępny dla każdego dziennikarza i każdego medium. Każdy będzie mógł zaczerpnąć z niego poszczególne wpisy (lub oczywiście dodać coś od siebie) albo umieścić cały blog na stronie internetowej swojego medium. Wszystko zupełnie za darmo.

Już teraz udało nam się zdobyć partnerów pośród zarówno międzynarodowych (agencja informacyjna IPS oraz RTCC), jak i lokalnych (Urbano Creativo we Włoszech oraz The Star w Kenii) organizacji medialnych. Nasz live blog będzie dostępny na ich stronach internetowych, jak również na stronie Earth Journalism Network. Z kolei ich dziennikarze, członkowie naszej inicjatywy, będą pisać na naszym blogu. Zapraszamy też wszystkich wydawców do zlecania poszczególnych tematów dziennikarzom zaangażowanym w Climate News Mosaic.

Wierzymy, że poprzez połączenie i wymianę lokalnych perspektyw projekt Climate News Mosaic może pomóc w ustanowieniu transgranicznej współpracy, której do tej pory nie wypracowali liderzy polityczni. To szczególnie istotne w czasie spadającego zainteresowania zmianami klimatycznymi i kurczących się zasobów mediów.

Poprzez nasz eksperyment z zastosowaniem „glokalnej” perspektywy chcemy promować autorskie materiały dziennikarskie (w odróżnieniu od depeszy agencyjnych) i poszerzyć zakres dziennikarstwa skupionego na sprawach ochrony środowiska. Tylko w ten sposób można zobrazować prawdziwie globalną naturę kryzysu klimatycznego.

Aby wspomóc Climate New Mosaic odwiedź stronę kampanii crowdfundingowej.