Studia porównawcze nad europejskim dziennikarstwem

25 stycznia 2009 • Dziennikarstwo Branżowe • by

Comparative European Journalism: The State of Current Research, Reuters Institute, Oxford University

Studia porównawcza nad dziennikarstwem w Europie przeszły długą drogę. Posługując się modelem zaproponowanym przez Hallina i Manciniego, możemy wyróżnić trzy główne systemy medialne/ kultury dziennikarskie, które występują w Europie – system spolaryzowanego pluralizmu, system demokratycznego korporacjonizmu i system liberalny. Jednakże w swoich studiach porównawczych Hallin i Mancini całkowicie pominęli kraje Europy Środkowo-Wschodniej. Należałoby zatem w przyszłych badaniach porównawczych zastanowić się, czy owe kraje można przyporządkować do któregoś z powyższych modeli czy raczej kraje postkomunistyczne reprezentują własny model.
Prognozy dotyczące powstania „europejskiego dziennikarstwa” czy pan-europejskiej kultury dziennikarskiej nie są optymistyczne. Istnieją wyraźne dowody na to, że podczas selekcji i prezentowania informacji istotne znaczenie mają sprawy narodowe. Poza tym nic nie wskazuje na to, że „europejskie dziennikarstwo” skierowane do europejskich widzów, czytelników i słuchaczy może się wkrótce rozwinąć. Z drugiej strony to co istnieje, to elity -styczne europejskie dziennikarstwo, tworzone w Brukseli, administracyjnym sercu Unii Europejskiej, skierowane do odbiorców elit  – Financial Times, Euronews czy European Voice.

Dominujący obecnie model dziennikarstwa ulega stopniowej komercjalizacji. Co więcej, model ten staje się coraz popularniejszy nie tylko w Europie, ale także w pozostałych regionach świata. Niestety, efekty tego nie są jeszcze zbyt dobrze zbadane, w szczególności jak ten dominujący model przekłada się na praktyczne wykonywanie zawodu dziennikarskiego. Wpływ dominującego modelu na  środowisko dziennikarskie istniejące w danym kraju nie jest znany: podczas gdy niektóre analizy potwierdzają ogromny wpływ, jaki niesie ze sobą komercjalizacja, inne studia porównawcze wskazują na wyraźne odpieranie ataku ze strony modelu dominującego przez tzw. dziennikarstwo narodowe. Na szczęście „model dominujący” nie oznacza jeszcze końca narodowego filtra.
Studia porównawcze nad dziennikarstwem w krajach Europy mogą pomóc w udowodnieniu lub obaleniu hipotezy o homogenizacji dziennikarstwa – czy praca dziennikarska, niezależnie od kraju, staje się coraz bardziej do siebie podobna czy też różnice narodowe wciąż odgrywają ważną rolę w wykonywaniu zawodu dziennikarza? Według autora Comparative European Journalism: The State of Current Research, Henrika Örnebringa  z Reuters Institute for the Study  of Journalism na Uniwersytecie w Oxfordzie, analiza porównawcza różnych kultur dziennikarskich pomogłaby w lepszym zrozumieniu tego, jak procesy homogenizacji i procesy dyferencjacji współdziałają ze sobą w różnych krajach, jak również w obrębie tego samego regionu geopolitycznego.

Send this to a friend