Die Furche,5 marzec 2009
Jeśli chodzi o wpływ na polityczną agendę, nagłaśnianie problemów grup wykluczonych społecznie lub przykuwanie uwagi w sprawach godnych ubolewania, austriaccy dziennikarze znacznie różnią się od swoich niemieckich kolegów.
„Dziennikarze – Raport II: austriaccy dziennikarze i ich motywy” – to tytuł ostatniego badania opinii publicznej, przeprowadzonego przez Andy’ego Kaltenbrunnera i jego zespół na próbie reprezentatywnej pięciuset dziennikarzy. 31 proc. spośród ankietowanych opowiedziało się za wpływaniem na bieg codziennych wydarzeń politycznych, zaś 60 proc. badanych za konieczne uznało pomaganie słabym i społecznie wykluczonym.
To wyniki ponad dwa razy wyższe od tych, które uzyskał Siegfried Weischenberg w 2006 roku, w badaniu przeprowadzonym na niemieckich dziennikarzach. Pod względem ujawniania i krytykowania spraw godnych ubolewania różnica nie jest już taka duża: 75 proc. austriackich i 58 proc. niemieckich dziennikarzy uznało za ważne ich nagłośnienie.
Wyniki te wyraźnie sugerują, że niemieccy dziennikarze dużo bardziej niż ich austriaccy koledzy po fachu skłaniają się ku anglosaskiemu modelowi dziennikarstwa. Jednakże autorzy badania są raczej ostrożni – „Ta aprobata dla krytyczno-analitycznego dziennikarstwa jest, na pierwszy rzut oka, z demokratycznej perspektywy mile widziana” – mówią. Z drugiej jednak strony chcą wyjaśnić nieścisłości: „Ściśle austriacka forma populistycznego zadufanego w sobie dziennikarstwa lubuje się także w przedstawianiu siebie w szatach krytycznego oświecenia”. Co do jednego jest przynajmniej zgoda. Austriaccy i niemieccy dziennikarze doceniają wagę informowania publiczności w sposób obiektywny i dokładny (odpowiednio 92 proc. i 89 proc.). Wygląda na to, że tylko sami dziennikarze mogą odpowiedzieć na pytanie warte 64 tys. dolarów, jak te ostatnio przytoczone wyniki procentowe pasują do wcześniej wspomnianych danych.
Musimy pamiętać, że takie wyniki po prostu ujawniają różnice pomiędzy tradycjami dziennikarskimi w Europie, nawet wśród tych, którzy pracują w tym samym języku. Te różnice mogą być także postrzegane jako istotne wzbogacenie, które może tylko wzmocnić Europę.
Źródło: Andy Kaltenbrunner/Matthias Karmasin/Daniela Kraus/Astrid Zimmermann: Der Journalisten-Report II. Österreichs Medienmacher und ihre Motive. Eine repräsentative Befragung. Wien: Facultas Verlag, 2008
